Partneralimentatie uit te sluiten met huwelijkse voorwaarden?

Partneralimentatie is en blijft met regelmaat een gevoelig discussiepunt tussen echtgenoten die uit elkaar gaan. In hoger beroep heeft de rechter onlangs een interessante uitspraak gedaan: het recht op partneralimentatie is niet uit te sluiten door het opstellen van huwelijkse voorwaarden. De echtgenoten waren namelijk in de huwelijkse voorwaarden samen overeengekomen dat er geen plicht tot en geen recht op partneralimentatie kan ontstaan na het beëindigen van het huwelijk. Interessant idee, maar zonder resultaat dus.

Hoe zit het nou eigenlijk?

Als mensen gaan trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaan (dus niet bij samenwonen) ontstaat er een onderhoudsplicht naar elkaar toe. Deze onderhoudsplicht noemt men partneralimentatie. Voor de duur van deze onderhoudsplicht gelden wettelijke termijnen:

• Een periode van twaalf jaar als er sprake is van een huwelijk met kinderen of een huwelijk zonder kinderen dat langer dan vijf jaar heeft geduurd;
• Een periode van maximaal vijf jaar als het huwelijk niet langer dan vijf jaar heeft geduurd en er geen kinderen zijn. De alimentatieduur is dan net zo lang als de duur van het huwelijk.

Bij het bepalen van de hoogte van de partneralimentatie staan twee begrippen centraal: de behoefte van degene die de alimentatie gaat ontvangen en de draagkracht van degene die de alimentatie moet gaan betalen. Er wordt eerst gekeken naar de behoefte van de alimentatieontvanger (meestal de vrouw). Wat zou de alimentatieontvanger in de ideale situatie aan alimentatie moeten ontvangen om in haar levensonderhoud te voorzien rekening houdend met de levensstijl tijdens het huwelijk. Daarna wordt er gekeken naar de draagkracht van de alimentatiebetaler (vaak de man). Wat kan hij in feite betalen?

Maar het zou toch allemaal gaan veranderen?

Inderdaad. In 2015 is er een initiatiefwetsvoorstel gedaan over het aanpassen van de partneralimentatie. Sindsdien horen we er weinig meer over. VVD, PvdA en D66 waren destijds van mening dat de bestaande regels over de alimentatie niet meer van deze tijd waren. Vooral de alimentatieduur van 12 jaar lag onder vuur. Dit moest veel korter worden. Veel alimentatiebetalers kregen hoop dat alles zou gaan veranderen, maar er is nog niets wettelijk gewijzigd sindsdien. Ook tijdens de formatie zijn geen concrete afspraken gemaakt over de partneralimentatie.

Partneralimentatie alleen aan te passen bij echtscheiding

In de uitspraak die hierboven vermeld staat, hebben de echtgenoten willen vooruit lopen op een eventuele nieuwe wetgeving. Dit is dus niet goed bevonden door de rechter. Zij past de wet toe zoals deze nu geldt.

Maar wat kan er dan wel? Wel blijft het mogelijk om bij scheiding afwijkende afspraken te maken. Je kunt dan bijvoorbeeld een hogere of lagere partneralimentatie afspreken. Of een kortere duur. Of een afbouw van de partneralimentatie gedurende een vooraf afgesproken periode. Ook afkoop van de partneralimentatie is mogelijk. Belangrijk hierbij is dat de echtgenoten samen in goed onderling overleg afspraken kunnen maken en dit schriftelijk vastleggen in het convenant. Mocht men er niet samen uit komen, dan gaat de rechter beslissen en die valt weer terug op de wettelijke normen.